Marianne Dees is huisarts in Nijmegen Dukenburg. Zij werkt met en voor ouderen die in deze coronacrisis tot de risicogroep behoren. Hoe ga je daar als zorgprofessional mee om? Voor welke uitdagingen sta je? En wat betekent het coronavirus voor de hulp aan deze (kwetsbare) ouderen?

Even schakelen

“Ik heb aan het begin van deze coronacrisis best even moeten schakelen. Ik houd van orde en regelmaat. Om vervolgens in te spelen op deze alles-is-anders-show. Nou ik kom op dit moment wel aan mijn trekken wat betreft ‘alles is anders’, maar ik moest dus even zoeken naar nieuwe routines. Mijn werk bestaat nu vooral uit belafspraken, in plaats van bezoek en ‘live’ gesprekken met patiënten. Ik vind het lastig dat ik in moeilijke gesprekken nu geen arm om iemand heen kan slaan. Tegelijkertijd ervaar ik ook dat we in de samenwerking met collega’s (specialisten en hulpverleners in de eerste lijn) mooie dingen voor elkaar krijgen.”

Wensen bij toenemende kwetsbaarheid

Marianne is al jaren een voorstander van gesprekken over zorg rond het levenseinde en advance care planning: welke wensen hebben patiënten bij toenemende kwetsbaarheid? In de huidige crisistijd zijn deze gesprekken extra belangrijk. Marianne geeft aan dat zij haar kwetsbare oudere patiënten belt met de vraag: ‘Stel, u krijgt corona. Heeft u nagedacht over wat u wel of juist niet wilt?’. Marianne: “Ik leg uit hoe het verloop van de ziekte kan zijn en bespreek wat iemand wel of niet wil en wat realistisch is. Ik merk dat mensen soms onvoldoende kennis hebben en ik vind het mijn taak om daarop in te springen. Denk dan bijvoorbeeld aan verschil tussen ziekenhuisopname en IC-opname, medisch ‘zinloos’ handelen en de mogelijkheden thuis. Mensen zijn gerust als ik zeg: “Stel dat u thuis blijft als u corona krijgt, dan kom ik gewoon hoor. Ik trek een beschermingspak aan, en kom gewoon bij u thuis”.

Goed dat we met elkaar nadenken over lastige kwesties

Ik bel overigens niet alleen de kwetsbare mensen, oftewel de patiënten die meerdere aandoeningen hebben. Ik benader ook de mensen die ‘gewoon’ een hoge leeftijd hebben, want zij zijn bij corona ook extra kwetsbaar. Zo sprak ik vorige week een mevrouw van 90 jaar oud. Zij zei: “Ik ga het met mijn zoon bespreken, hij is hier”. Later belde de zoon mij en gaf aan: “Ik bedacht me dat ik helemaal niet bij mijn moeder op bezoek moet gaan. Dat doen we dus niet meer. Het is goed dat we met elkaar over deze vragen hebben kunnen nadenken, op een rustig moment. Het zijn moeilijke kwesties die verdrietig maken, maar fijn dat u hierover met ons spreekt”.

Neem vooral contact op met de huisarts

Tot nu toe krijg ik geen boze reacties als ik ernaar vraag, maar sommige mensen zijn wel verbaasd of positief verrast: “Dokter, wat fijn dat u belt, maar u heeft het vast heel erg druk.” En dat is dus niet het geval, want de wachtkamer is leeg. Ik bel heel veel en we merken dat mensen wegblijven als ze klachten hebben. Terwijl ze hier normaal gesproken zeker een afspraak voor zouden maken. Mensen zijn soms bang dat ze in de huisartsenpraktijk of in het contact met de huisarts het virus kunt ‘ophalen’. En dat huisartsen zo druk zijn met corona, dat je hen niet moet lastigvallen. Dat is erg, want we willen niet dat mensen thuis blijven met een hartinfarct of met een ontregelde diabetes. Kortom: de huisarts wil graag op de hoogte en in contact blijven. Dus ik druk mensen op het hart: u kunt gewoon bellen en op onze zorg rekenen.

Samenwerking met collega’s

Ja, het doet me deugd dat we elkaar zo goed weten te vinden in deze tijd. Alle disciplines zijn sinds de aanvang van de coronacrisis overspoeld met nieuwe protocollen en worden geacht gedisciplineerd te werken. Dat is goed en dat werkt ook. Tegelijkertijd zie ik dat we in het belang van patiënten creatief zijn, elkaar versterken en meer dan anders maatwerk durven te leveren!”